Dzisiejszy post inspirowany jest publikacją o tytule "Biomarker-guided interventions of clinically relevant conditions associated with autism spectrum disorders and attention deficit hyperactivity disorder."[1]. Publikacja jest ogólnie dostępna i jest napisana językiem zrozumiałym dla osób spoza świata medycyny. Autorzy publikacji nie obiecują wyleczenia osób z ASD i ADHD lecz koncentrują się na nieprawidłowościach które mogą występować u osób z tymi zaburzeniami. Autorzy zdają sobie sprawę z tego, że zmaganie się z towarzyszącymi ASD nieprawidłowościami nie musi koniecznie prowadzić do poprawy zachowania osób z ASD.
To, że dana osoba otrzymuje diagnozę ASD nie jest końcem poszukiwań lecz początkiem. Diagnoza ASD oparta o analizę zachowania nie jest poprawną diagnozą z medycznego punktu widzenia. Diagnoza ASD nie chroni danej osoby od innych chorób i zaburzeń. Co więcej, u osób z ASD niektóre zaburzenia występują częściej niż w ogólnej populacji. Część z tych zaburzeń (np.: alergia, astma) wymaga interwencji bez względu na to czy osoba cierpi na ASD czy nie. Nie musi to pociągać za sobą poprawy w zachowaniu u osoby z ASD, ale taka poprawa nie jest wykluczona. W rzeczy samej, łatwo można znaleźć w internecie wypowiedzi rodziców którzy zauważają, że zachowania ich dzieci z ASD pogarszają się wraz z nasilaniem objawów alergicznych (np.: w sezonie letnim podczas pyleń) oraz, że prawidłowa kontrola alergii poprawia w znaczący sposób zachowanie dziecka.
Wracając do publikacji. Publikacja prezentuje pewien zakres (oczywiście wybrany i niepełny) nieprawidłowości, które mogą występować u osób z ASD oraz ADHD. To czy w oparciu o te nieprawidłowości warto podejmować jakąś interwencję zależeć będzie od lekarza.
Problemy występujące u osób z ASD i ADHD można starać się kategoryzować. Przykład takiej kategoryzacji przedstawiają autorzy na poniższej ilustracji.
Oczywiście, taka kategoryzacja nie obejmuje wszystkich nieprawidłowości. Dla przykładu, ADHD wiązane jest często z nieprawidłowościami w ośrodkowym układzie nerwowym (np.: układ dopaminergiczny i serotoninergiczny), którego nie ma w powyższym zestawieniu. Niemniej jednak, z drugiej strony patrząc, dla osób które wiążą ADHD jedynie z nieprawidłowościami w ośrodkowym układzie nerwowym powyższa ilustracja wskazująca na inne nieprawidłowości występujące u osób z ADHD może być pewnym zaskoczeniem.
W kolejnej ilustracji widać zależność pomiędzy wynikami badań a objawami klinicznymi. W tym poście będę generalnie zamieszczał jedynie tabele zaprezentowane w omawianej publikacji. Jeśli kogoś interesują szczegóły to zachęcam do lektury publikacji. Należy podkreślić, że wykazane nieprawidłowości nie występują u wszystkich osób z ASD lub ADHD, nie są czymś charakterystycznym dla tych zaburzeń oraz, że ewentualna korekta tych nieprawidłowości nie musi skutkować poprawą zachowania osób z tymi zaburzeniami. Nie oznacza to jednak, że nieprawidłowości te należy bagatelizować.
Prawdopodobnie, nie ma większego sensu abym wklejał tu wszystkie tabele umieszczone w publikacji. Lepiej samodzielnie przejrzeć tę publikację. Oprócz zaprezentowanych tabel znajduje się tam też szczegółowe omówienie prezentowanych markerów. W każdym razie w kolejnych tabelach z publikacji przedstawiono zestaw markerów dla poszczególnych kategorii z pierwszej tabeli (stres oksydacyjny, metylacja i szlak siarki, dysfunkcje mitochondrialne, itd.). Tabelę z markerami specyficznymi dla stresu oksydacyjnego wklejam poniżej, reszta znajduje się w oryginalnej publikacji.
Konkluzja.
To, że dana osoba otrzymuje diagnozę ASD lub ADHD nie zabezpiecza jej przed współistnieniem innych zaburzeń. Niepokojących objawów nie należy wiązać jedynie z ASD lub ADHD, mogą one wskazywać na współistniejącą jednostkę chorobową (np.: alergię, astmę, celiakię, zapalenie jelit, chorobę Wilsona, anemię, itd.). Leczenie współistniejących chorób może mieć (ale nie musi) duży wpływ na zachowanie osób z ASD i ADHD.
[1] http://www.altmedrev.com/publications/15/1/15.pdf
